Stenoza plućne arterije

Šta je stenoza plućne arterije?

Stenoza plućne arterije je suženje plućne arterije koje otežava protok krvi iz desne srčane komore ka plućima. Ovo stanje može biti kongenitalno ili stečeno. Zbog suženja, srce mora napornije raditi kako bi pumpalo krv, što može dovesti do hipertrofije desne komore.

Koji su simptomi stenoze plućne arterije?

Simptomi stenoze plućne arterije mogu varirati u zavisnosti od težine suženja i individualnih karakteristika pacijenta. U ranim fazama, mnogi pacijenti mogu biti asimptomatski, ali kako stanje napreduje, mogu se javiti simptomi kao što su umor i slabost tokom fizičkih aktivnosti. Otežano disanje, posebno prilikom napora ili u ležećem položaju, takođe je čest simptom. Pored toga, neki pacijenti mogu doživeti bolove u grudima ili palpitacije, što može ukazivati na probleme sa srčanim ritmom. U teškim slučajevima, može doći do zadržavanja tečnosti, što rezultira oticanjem nogu ili abdomena.

Vrste stenoze plućne arterije

Postoje različite vrste stenoze plućne arterije, koje se mogu klasifikovati na osnovu nekoliko kriterijuma:

1. Kongenitalna stenoza: Ova vrsta se javlja pri rođenju i može biti rezultat urođenih srčanih mana, kao što su:

• Valvularna stenoza: Sužavanje plućnog zaliska koji reguliše protok krvi iz desne komore srca.
• Suženje plućne arterije: Sužavanje same plućne arterije, koje može biti blizu srca ili dalje u arteriji.

2. Stečena stenoza: Ova stenoza se razvija tokom života i može biti uzrokovana različitim faktorima, uključujući:

• Reumatska bolest: Oštećenje srčanih zalistaka usled reumatske groznice.
• Ateroskleroza: Nakupljanje masnoća i plaka u arterijama, što može uticati na plućne arterije.

3. Dinamika stenoze: Stenoza može biti:

• Stabilna: Simptomi se postepeno pogoršavaju tokom vremena.
• Progresivna: Stanje se brzo pogoršava, često zahtevajući hitno lečenje.

4. Stepen suženja: Mogu se klasifikovati i prema stepenu suženja, kao što su blaga, umerena ili teška stenoza, što direktno utiče na simptome i pristup lečenju.

Svaka vrsta stenoze plućne arterije može zahtevati različite pristupe dijagnostici i lečenju, pa je važno da se proceni individualno stanje pacijenta.

Komplikacije stenoze plućne arterije

Stenoza plućne arterije može dovesti do niza ozbiljnih komplikacija, posebno ako se ne dijagnostikuje i ne leči na vreme. Jedna od najčešćih posledica je hipertrofija desne srčane komore. Kako srce mora napornije raditi da bi pumpalo krv kroz suženu arteriju, desna komora može da se poveća i postane slabija, što može izazvati srčanu insuficijenciju.

Plućna hipertenzija je još jedna potencijalna komplikacija. Suženje plućne arterije može povećati pritisak u plućnim krvnim sudovima, što može dodatno otežati cirkulaciju i pogoršati stanje pacijenta. Povišen krvni pritisak može dovesti do ozbiljnih problema sa disanjem i smanjenjem fizičke izdržljivosti.

Aritmije, odnosno nepravilnosti u srčanom ritmu, takođe mogu nastati kao posledica stenoze. Kako se srce prilagođava povećanom opterećenju, može doći do poremećaja u električnim signalima koji kontrolišu otkucaje srca, što može dovesti do opasnih stanja.

Osobe sa stenozom plućne arterije su pod rizikom od bakterijske endokarditisa. Ova infekcija srčanih zalizaka ili unutrašnjih srčanih struktura može nastati zbog oštećenja uzrokovanog stenoze, a može dovesti do ozbiljnih zdravstvenih problema.

Smanjena tolerancija na napor može značajno uticati na kvalitet života pacijenata. Zbog otežanog disanja, umora i bolova u grudima, mnogi pacijenti se suočavaju sa ograničenjima u svakodnevnim aktivnostima.

Pravilno upravljanje stenozom plućne arterije je ključno za prevenciju ovih komplikacija, stoga je važno da pacijenti redovno prate svoje zdravstveno stanje i konsultuju se sa stručnjacima.

Dijagnostikovanje stenoze plućne arterije

Dijagnostika stenoze plućne arterije obično započinje detaljnim razgovorom između pacijenta i lekara. Lekar postavlja pitanja o simptomima, kao što su otežano disanje, umor, bol u grudima ili nesvestica. Ovi simptomi mogu pomoći u proceni mogućih problema sa srcem i plućima.

Nakon razgovora, lekar može preporučiti laboratorijske analize krvi kako bi se isključili drugi uzroci simptoma i procenila opšta zdravstvena slika pacijenta. U zavisnosti od rezultata, sledeći korak može uključivati različite slikovne metode:

• Ehokardiografija: Ovo je prvi korak u vizualizaciji srčanih struktura i funkcije.
• CT angiografija: Ova metoda pruža detaljan pregled krvnih sudova i može otkriti prisustvo suženja.
• Magnetska rezonanca (MR): MR se koristi za dodatnu procenu srčane funkcije i anatomije.
• Rendgenski snimak grudnog koša: Može se koristiti za isključivanje drugih stanja.

Ove metode zajedno pomažu u postavljanju tačne dijagnoze i određivanju stepena stenoze.

Lečenje stenoze plućne arterije

Lečenje stenoze plućne arterije zavisi od težine stanja i simptoma pacijenta. U blažim slučajevima, lekar može preporučiti redovno praćenje i promene u načinu života, kao što su prestanak pušenja, zdrava ishrana i fizička aktivnost.

U težim slučajevima, kada stenoza uzrokuje značajne simptome ili komplikacije, može biti potrebna medicinska intervencija. Balonska angioplastika je jedna od čestih procedura, gde se u plućnu arteriju uvodi balon koji se širi kako bi proširio suženo mesto.

Ako je suženje ozbiljno ili se ne može ispraviti angioplastikom, može se razmotriti hirurška operacija. Tokom ove operacije, hirurg može izvršiti rekonstrukciju plućne arterije ili umetnuti stent kako bi se održao otvor. U nekim slučajevima, posebno kod novorođenčadi, može biti potrebna i kardijalna operacija za korekciju problema sa srcem.

Cenovnik naših pregleda pogledajte ovde.